Wikinews

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၸၢဝ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ တီႈမိူင်းၶႄႇ လုတၢႆ ယွၼ်ႉၺႃးမိတ်ႈတႅင်း

ဝၼ်းၽတ်း၊ သႅပ်ႇ​ထႅမ်ႇပႃႇ 19၊ 2024

ႁူင်းႁဵၼ်းၸၢဝ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ တီႈမိူင်းၶႄႇ
လိၵ်ႈႁွမ်တွမ် ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၵပ်း

<dynamicpagelist> category=ပိုၼ်ဢွၵ်ႇယဝ်ႉ category=မိူင်းၶႄႇ notcategory=disputed notcategory=no publish namespace=Main addfirstcategorydate=true count=5 </dynamicpagelist>

ဢွင်ႈတီႈ မိူင်းၶႄႇ
ႁူမ်ႈသၢင်ႈ!
မိူင်းၶႄႇ
မိူင်းၶႄႇ

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈႁဵၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ၵျႃႇပၢၼ်ႇ တီႈဝဵင်းသျႅၼ်းၸဵင်ႇ မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်းသေ လႆႈတၢႆၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉၼၼ်ႉၼႆ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းၽတ်းၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၵၼ် ပွၵ်ႈၵမ်းသွင် တီႈႁိမ်း ႁူင်းႁဵၼ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၵျႃႇပၢၼ်ႇ တီႈမိူင်းၶႄႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း လၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉယဝ်ႉ။

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆး ဢႃႇယု 10 ပီႊၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ပေႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ မႄႈပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 8 မူင်း (0000 မူင်း GMT) ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃႇယု 44 ပီႊ ၵေႃႉ႞ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်း ၽွင်းမၼ်းတိုၵ်ႉၵႂႃႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽူႈႁၢႆႉၵဝ်ႇ ၸိုဝ်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်း ၸူင်း။

မၼ်းၸၢႆး လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းၽတ်း ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၼႆ ၽွင်းလူင် ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၵျႃႇပၢၼ်ႇ Yoko Kamikawa လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် တီႈဝဵင်းတူဝ်ႇၵျူဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

လိၼ်ႊၵျႅၼ်ႊ ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ၽၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၶႄႇ လၢတ်ႈတီႈပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝဵင်းပိူၺ်ႇၵျိင်းၼၼ်ႉဝႃႈ “ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ပၢႆးယႃႈယႃၶဝ် ၶတ်းၸႂ် တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄပၼ် ဢသၢၵ်ႈမၼ်းၸၢႆး လႄႈ ၽၢႆႇၶႄႇ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ႁႂ်ႈလႆႈတူၺ်းထိုင် ၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆး ၼႆယဝ်ႉ။

မၼ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈမုၼ်းဢၼ်လႆႈႁူႉဝႆႉယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းသုၼ်ႇတူဝ််မၼ်းၵေႃႉလဵဝ်လႄႈ လွင်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ တီႈမိူင်းလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ” ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းၽတ်း ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈဢဝ်မွၵ်ႇၵွၼ် မႃးတမ်းဝၢင်း တီႈၽၵ်းတူႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်မီးတီႈ ၼႃႈလိၼ် သျႅၵ်ႉၵူဝ်ႇ ဢၼ်မၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ် ဝဵင်းသျႅၼ်းၸဵင်ႇၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်တီႈ ႁူင်းႁဵၼ်း တူင်ႇဝူင်း ၼွၵ်ႈမိူင်း လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ၵမ်ႈၼမ် မီးဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉ႞ ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသျႅၼ်းၸဵင်ႇ ၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ “ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇသေ ႁဝ်းၶႃႈ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉ သၢၼ်ၶတ်း ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် လွင်ႈပႅင်းၸင်းၵၼ်” ၼႆယဝ်ႉ။

မၼ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၵူၼ်းႁဝ်းတင်းၼမ် လႆႈယူႇတႂ်ႈ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် လွင်ႈပႅင်းၸင်းၵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ လႆႈပဵၼ်မႃး ၽွၼ်းႁၢႆႉၸႃႉၸိူင်ႉၼႆ” ၼႆယဝ်ႉ။

လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ လွင်ႈဢၼ် ၶႄႇလႄႈ ၵျႃႇပၢၼ်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် မိူဝ်ႈပီ 1931 ၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် မီးလွင်ႈထၢင်ႇၸႅင်ႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၵၢၼ်မိူင်း မီးၽေးၶဵၼ် တေလူႉလႅဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ဢၼ်မီးလုၵ်ႈလၢင်း သွင်ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းသျႅၼ်းၸဵင်ႇ ဢၼ်ယွၼ်းႁႂ်ႈႁူႉၸၵ်း ၸိုဝ်ႈၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်း ဢၼ်ပဵၼ် ꧢူꩡူၵီး ၼၼ်ႉၵွႆး လၢတ်ႈဝႃႈ “တီႈတႄႉမၼ်း ၶႃႈဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 18 လိူၼ်သႅပ်ႇထႅမ်ႇပႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် တေတွပ်ႇတႅၼ်းတၢင် ၵူၼ်းၶႄႇၶဝ် ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈၵမ်းသွင်” ၼႆယဝ်ႉ။

"ၶႃႈႁဝ်းလႆႈယူႇတီႈၼႆႈမႃး ၸဵတ်းပီယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈၾၢင်ႉသတိ လွင်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ မိူဝ်ႈယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ။"

ၵျႃႇပၢၼ်ႇ ယွၼ်းႁႂ်ႈၶႄႇ သပ်းလႅင်းၼႄ လွင်ႈတၢင်းမၼ်း ႁႂ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈသေ ႁႂ်ႈဢဝ်လၢႆးႁူမ်ႇလူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆ ၶႃႇမီႇၵႃႇဝႃႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၸဝ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မၼ်းၼၢင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၶႃႈဢဝ်လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၼႃႇ” ၼႆယဝ်ႉ။

"လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ် တီႈၸိုင်ႈမိူင်းသေပွၵ်ႈ။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈမၼ်းတႄႉ ၶႃႈႁဝ်းၼႅင်ၸ်ႂတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်လီထၢင်ႇထိူမ်ဢၼ်ၼႆႉ လႆႈႁဵတ်းတေႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မိူဝ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉၵႂႃႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။" ၸုမ်းၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ် တုၵ်းယွၼ်းထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ ႁႂ်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉ တီႈႁိမ်းႁူင်းႁဵၼ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၵျႃႇပၢၼ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉ႞ မႃးယိုဝ်းလူတ်ႉၵႃး ဢၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်း တီႈဝဵင်းသူႇၸူဝ်း ပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၵေႃႉ႞ ဢၼ်ၶတ်းၸႂ် တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵျႃႇပၢၼ်ႇ လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၼ်း တီႈၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ လႆႈတၢႆၵႂႃႇ။


ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇ

မႄးထတ်း
ဢဝ်ၶိုၼ်းမႃးတီႈ "https://shn.wikinews.org/w/index.php?title=လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၸၢဝ်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ_ဢႃယု_10_ၶူပ်ႇ_တီႈမိူင်းၶႄႇ_လုတၢႆ_ယွၼ်ႉၺႃးမိတ်ႈတႅင်း&oldid=2788"