ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉထႆး ထုၵ်ႇတိၺွပ်း ယွၼ်ႉၾႆးမႆႈရူတ်ႉသေ ၵူၼ်းလူႉတၢႆ 23 ၵေႃႉ
ဝၼ်းပုတ်ႉ၊ ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပႃႇ 2၊ 2024
ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၶဝ် ႁွတ်ႈၽႅဝ် တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉ တႃႇၸွႆႈထႅမ် မၵ်းမၼ်ႈ ၵူၼ်းႁၵ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ပလိၵ်ႈထႆးၵေႃႈ တိၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းႁေႃႈလူတ်ႉၵႃး ဢၼ်တၢင်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း လႄႈ မေႃသွၼ် ၼုမ်ႇႁၢႆးၸၢႆးယိင်း ဢၼ်ၾႆးမႆႈသေ ၵူၼ်းတၢႆ 23 ၵေႃႉ တီႈၶႅပ်ႇဝဵင်းလူင် ၵုင်းထဵပ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
လူတ်ႉၵႃး ဢၼ်ပႃးမေႃသွၼ် 6 ၵေႃႉ လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸၼ်ႉငဝ်ႈ လႄႈ ၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ 39 ၵေႃႉၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ၸႄႈမိူင်း ဢူႇထႆႊထႃႊၼီႊ ဢၼ်မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ မွၵ်ႈ 300 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ (186 လၵ်း) ၼၼ်ႉသေ ၵႂႃႇလႄႇ ႁူင်းႁဵၼ်း တီႈၸႄႈမိူင်း ဢယုတ်းထယႃႊ လႄႈ ၼူၼ်ႊထၿူႊရီႊ မိူဝ်ႈဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၾႆးတႄႇမႆႈ ၽွင်းလူတ်ႉၵႃး မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၽၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းလူင်သေ ၽႄႈလၢမ်းၵႂႃႇဝႆးဝႆး လႄႈ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈဢွၵ်ႇလႆႈ။
ထရၢႆးရူင်ႇၽိဝ်ႇပၼ်ႇ ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၽၢႆႇၵူတ်ႇထတ်း လၵ်းထၢၼ် ပလိၵ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၵႃးၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်တူဝ်တၢႆ 23 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်း လႄႈ ၵၢၼ်မၵ်းမၼ်ႈ ၵူၼ်းတၢႆတင်းမူတ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈတူၵ်းလိုၼ်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵႃးဢၼ်မႆႈၵႂႃႇ ဢၼ်ဢဝ်ၵႅသ်ႉသၽႃႇဝ သႂ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉမႆႈၼႃႇလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၸူဝ်ႈမူင်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ၵႃးဝႅၼ်ႇ လုၵ်ႉတီႈ ဢူႇထႆႊထႃႊၼီႊ သေ ၶီႇလူတ်ႉ ၵႂႃႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၽၢႆႇပၢႆးသၢႆႊ တီႈႁူင်းယႃလူင် ပလိၵ်ႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ တႃႇတေဢဝ် တူဝ်ယၢင်ႇ DNA ၶဝ် တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ် ၵူတ်ႇထတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Kornchai Klaiklung ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၽူႈၵွၼ်းပလိၵ်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမိူင်းထႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းၵူတ်ႇထတ်း လွင်ႈတၢင်းၶဝ် တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႂ်ႈဝႆးဝႆး တႃႇတေႁူႉႁၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃး ဢၼ်ပလိၵ်ႈၶဝ် ႁူႉဝႃႈ ပဵၼ် Saman Chanput ၼၼ်ႉ ဝၢႆးသေ ၾႆးမႆႈယဝ်ႉ လၢႆၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ မၼ်းလႆႈယွမ်းတူဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းဢႃးတိတ်ႉ ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပလိၵ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်း မၼ်းၸၢႆး ယွၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး ႁေႃႈလူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းလႆႈတၢႆ၊ ဢမ်ႇၵိုတ်းယင်ႉ တႃႇၸွႆႈထႅမ်ပိူၼ်ႈ၊ ဢမ်ႇတၢင်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းပလိၵ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈ Chayanont Meesati လၢတ်ႈတီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်ဝႃႈ ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃးၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈထတ်းသၢင်ၶဝ်ဝႃႈ မၼ်းႁေႃႈၵႃးၸွမ်းပိူင်မၼ်း တေႃႇထိုင် ၵႃးၼၼ်ႉ ဝင်ႇဝိူဝ်ႈၵႂႃႇသေ တီႈမၢၵ်ႇလေႃႉၽၢႆႇၼႃႈ ၽၢႆႇၶႂႃမၼ် လႆႈၵႂႃႇ ၽႃႇၺႃး ၵႃးထႅင်ႈလမ်း႞သေ ၶၼ်ႇၺႃးပႅၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဢၼ်ဢဝ်ၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ ႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးမႆႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃးၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းလႅၼ်ႈၵႂႃႇၸၼ်ဢဝ် ၶိူင်ႈၶႄၾႆး တီႈလူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇလမ်း ဢၼ်ၵႂႃႇတၢင်းလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉသေတႃႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမွတ်ႇၾႆးလႆႈလႄႈ ယွၼ်ႉၵူဝ်ႁႄလႄႈ လႆးပၢႆႈၵႂႃႇ ၼႆ ၶျႃႇယႃႇၼွၼ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႇပၼီႇလူတ်ႉၵႃး ႁဵတ်းၸွမ်းပိူင်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ တင်းမူတ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၼႆၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈတွင်ႈထၢမ် ႁူင်းပွႆႇသဵင်ၵူၼ်းမိူင်း မိူင်းထႆး PBS ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶွင်ၶွမ်ႇပၼီႇ ရူတ်ႉၵႃး Songwit Chinnaboot လၢတ်ႈဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးၼႆႉ လႆႈၵူတ်ႇထတ်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼိုင်ႈပီလႂ် သွင်ပွၵ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈတၢင်ႇယွၼ်းၼၼ်ႉသေ ၵွၵ်းၵႅသ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢွင်ႇပူၼ်ႉ လၵ်ႉၸဵင်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေသၢႆႈတႅၼ်းပၼ် ၵူၼ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းယေး ၸိူဝ်းလႆႈတိူဝ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈလီတီႈသုတ်း ၼႆယဝ်ႉ။
လုၵ်ႈႁဵၼ်း 3 ၵေႃႉ လႆႈတၢင်ႇႁူင်းယႃဝႆႉသေ ႁူင်းယႃ လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 2 ၵေႃႉ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃႇယု 7 ၶူပ်ႇ လႆႈမႆႈတီႈၼႃႈမၼ်းသေ မေႃယႃၽႃႇတတ်း လၢတ်ႈဝႃႈ မေႃယႃၶဝ် ၶတ်းၸႂ် တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄပၼ် တႃမၼ်းၼၢင်း ၼႆယဝ်ႉ။
ၸွမ်ၽွင်းလူင် ၽႄထွင်းထၢၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈမွင်ၸႂ်ၸွမ်း တီႈၼိူဝ် ၼႅင်ႈသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း X သေ ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေၵမ်ႉၸွႆႈပၼ် ၵႃႈယူတ်းယႃ လႄႈ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းလႆႈတိူဝ်ႉၸႂ်ၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း လႆႈၵႂႃႇၸႂ်း ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း တီႈႁူင်းယႃ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈၾႆးမႆႈသေ မိူဝ်ႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် ထၢမ်မၼ်းၼၢင်း ၵႃႈတီႈႁိူၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ၽႄထွင်းထၢၼ် လႆႈတိူဝ်ႉၸႂ်သေ ၼမ်ႉတႃပေႃးတူၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်မႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉသေ ပဵၼ်မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉ။
လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် သႄႉသွမ်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၶၢဝ်းယၢဝ်း လတ်းၽၢၼ်ႇ ၸႄႈမိူင်း ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် ယွၼ်ႉ လွင်ႈၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လႄႈ လွင်ႈတၢႆ ၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းသေ ၼိုင်ႈပီလႂ် မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 20,000 ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းလႆႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း မီးယူႇ ၼိုင်ႈလၢၼ်ႉၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇ
မႄးထတ်း- Jonathan Head and Nick Marsh. "Twenty children dead after Thailand school bus fire" — BBC News, October 1, 2024
- Wassayos Ngamkham and Online Reporters. "Inferno-bus driver charged on four counts" — Bangkok Post, October 2, 2024
- the Associated Press. "Thai police arrest driver and work to identify victims of the school bus fire that killed 23" — CNN, October 2, 2024
- Cna. "Thai police arrest driver in school bus fire that killed 23" — CNA, October 2, 2024
