ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇလႄႈ ရတ်ႈသျႃး ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် တီႈပၢင်ၵုမ်လူင် တီႈ မိူင်းၵႃႇၸၢၵ်ႈသတၼ်ႇ

ဝၼ်းၽတ်း၊ ၸူႇလၢႆႇ 4၊ 2024 

ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇလႄႈ ရတ်ႈသျႃး ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ)

ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ သျီးၸိၼ်းပိင်ႇ လႄႈ ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈရသျႃး ပူႇတိၼ်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းပုတ်ႉ တီႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ တီႈမိူင်းၵႃႇၸၢၵ်ႈသတၼ်ႇ ဢၼ်ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇတေ ၶိုၼ်းတွပ်ႇတႅၼ်း ၼႃႈတီႈ ဢၼ်ဢမႄႇရိၵၢၼ်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ် ၼိူဝ်ၶဵင်ႇသုင် လုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵုမ်လူင် ၸုမ်းႁူမ်ႈသၢင်ႈ သျၢၼ်းႁၢႆး (SCO) ဢၼ်ၶႄႇလႄႈ ရသျႃး ၵေႃႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2001 ၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈမိူင်းၵႃႇၸၢၵ်ႈသတၼ်ႇ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်း။ တႄႇမိူဝ်ႈလိူၼ်ၸူႇလၢႆႇ 3 ဝၼ်း (ဝၼ်းပုတ်ႉ) တီႈဝဵင်းဢႃႇသတႃႇၼႃႇ တီႈဢၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သွင်မိူင်း ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပၢင်ၵုမ်လူင်ပွၵ်ႈၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇတေဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၵွင်ႉသၢၼ် ယူးရူပ်ႉ လႄႈ ဢေးသျႃး ဢိၵ်ႇပႃး ဢေးသျႃးပွတ်းၵၢင် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ယူႇရေးသျႃးၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းပီၼႆႉ ယူးရူပ်ႉ တေႁပ်ႉဢဝ် မိူင်းဢူၺ်းလီ ရတ်ႈသျႃး ပႄႇလႃႇရုတ်ႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းမႂ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႆႉ မိူင်းၵႃႇၸၢၵ်ႈသတၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁိူၼ်း လႄႈ မိူင်းဢေးသျႃးပွတ်းၵၢင် တၢင်ႇမိူင်းၵေႃႈ တေမီးတိုဝ်ႉတၢင်း တႃႇတေႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း ဢၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇ လႄႈ မိူင်းရတ်ႈသျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽွင်းၶႄႇလႄႈ ရတ်ႈသျႃးၶဝ် ၵေႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉယူႇ။

မိူဝ်ႈၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ ရတ်ႈသျႃး ပူႇတိၼ်ႇ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ ဝဵင်းပိူၺ်ႇၵျိင်း မိူဝ်ႈပီ 2022 ၼၼ်ႉ ၶႄႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ရတ်ႈသျႃးၼႆႉ ပဵၼ် "ၽူႈႁူမ်ႈၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇမီးမၵ်းၶၢၼ်ႈ" ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သွင်ၵေႃႉ လႆႈႁူပ်ႉၵၼ် ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း မိူဝ်ႈပူႇတိၼ်ႇ ၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈလိူၼ်မေႇၼၼ်ႉသေ တႄႇဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး ၶႄႇ လႆႈၸွႆႈထႅမ် ၽၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း တီႈရတ်ႈသျႃး တီႈၼႃႈၵၢၼ် ၵူႈမိူင်းမိူင်းသေ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇလူင် ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် လႄႈ ၵႅတ်ႉသ် တႃႇရတ်ႈသျႃး ၼႆယဝ်ႉ။

ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇ

• Associated Press. "Russia, China leaders meet at summit in display of deepening cooperation" — VOA News, July 4, 2024
• Cna. "Putin, Xi vie for influence at Central Asian summit" — CNA, July 3, 2024
• Euronews with AP. "Putin and Xi meet at Central Asian summit in show of deepening ties" — Euronews, July 3, 2024
• Reuters. "Xi and Putin set out ambitions for Eurasian security club" — Reuters, July 4, 2024